Blogopmaak

NIEUWS

Zo houd je je lever gezond

Jacques Stoop • jan. 06, 2021
De lever heeft het druk met het afbreken van medicijnen, vet en alcohol. Leverarts Sandra Coenen vertelt waar je op moet letten, interessant stuk wat ik graag met jullie wil delen! 

Een drukbezette chemische fabriek, daar kun je de anderhalve kilo lever in je buik nog het best mee vergelijken. Voedingsstoffen worden er omgezet in bouwstoffen, het bloed wordt gefilterd, en giftige stoffen (ook medicijnen en alcohol) worden afgevoerd. Een goed werkende lever is cruciaal voor een goede gezondheid.

In Nederland hebben zo’n 250.000 mensen een leverziekte, blijkt uit cijfers van de Leverpatiënten Vereniging. Wanneer je lever beschadigd is, merk je daar in eerste instantie niet veel van. Ontdekking in een vroeg stadium is vaak een kwestie van toeval, bijvoorbeeld doordat onderzoek naar iets anders wordt gedaan. Sandra Coenen, leverarts in het Erasmus MC in Rotterdam: “Als er in een vroeg stadium al klachten zijn, dan zijn ze meestal nog wat algemeen. Je hebt last van misselijkheid of bent moe. Is de ziekte vergevorderd dan ontstaat vaak geelzucht, vocht in de buik, verwardheid of sufheid.”

Buikvet
Een van de bedreigers van de lever is buikvet. “Ik denk dat overgewicht alcohol gaat verdringen als meest voorkomende oorzaak van leverschade”, zegt Sandra Coenen. “We drinken minder alcohol, maar eten nog altijd te veel en ongezond. Bij overgewicht ontstaat buikvet. Dat vet kan in de lever gaan zitten. Door die vervetting kan de lever zijn werk niet meer goed doen, terwijl het verteren van vetten juist een belangrijke taak is van het orgaan, naast het verwerken van medicijnen.”

Als je op tijd iets doet aan de oorzaken, hoéft leververvetting niet te leiden tot schade. Dat wil zeggen: afvallen als je te zwaar bent, stoppen met drinken, een hoge bloeddruk voorkomen en de voorgeschreven dosis medicijnen niet overschrijden. “De lever heeft gelukkig een groot zelfherstellend vermogen”, aldus Coenen. “Zelfs wanneer een deel van de lever al is afgestorven, kan dat
gewoon weer aangroeien.”

Heel opmerkelijk: zwarte koffie heeft een goede invloed, óók wanneer iemand al leverschade heeft. Coenen: “Dit is inmiddels uit verschillende onderzoeken gebleken. Leverschade vergroot de kans op leverkanker.
Vier koppen koffie per dag drinken beschermt hier juist tegen.”

Pak je leververvetting niet aan, dan veranderen beschadigde levercellen uiteindelijk in littekenweefsel, legt ze uit. “Er is dan sprake van leverfibrose. Littekenweefsel sterft op den duur af, waardoor de lever verschrompelt. Dan heb je cirrose, wat weer kan leiden tot leverfalen. Dit is niet te herstellen. Een levertransplantatie is dan de enige optie.”

Alcohol
De lever ziet alcohol als gif: het moet zo snel mogelijk het lichaam uit, zelfs nog vóór andere stoffen. Bij welke hoeveelheid alcohol kun je een leverprobleem verwachten? Sandra Coenen: “Wat een veilige ‘dosis’ is, is heel moeilijk te zeggen. We weten ook nog niet wat slechter is voor de lever: elke dag een beetje alcohol drinken of eens in de week een grote hoeveelheid. Wat wel is aangetoond, is dat de kans op vroegtijdig overlijden verhoogd is wanneer je als vrouw meer dan 14 glazen per week drinkt en als man meer dan 21. In Europa sterft 6,5 procent van de mensen door alcohol.”

Geneesmiddelen
Ook veelgebruikte geneesmiddelen zoals pijnstillers kunnen de lever van slag brengen. Een bekend voorbeeld is paracetamol. Dit middel werd jarenlang bestempeld als een onschuldige pijnstiller, totdat gevallen van leverschade bekend werden. Sandra Coenen: “Zolang je je aan de voorschriften houdt, treden weinig bijwerkingen op. Dat betekent maximaal twee pillen van 500 milligram tegelijk, en maximaal 3000 milligram op een dag. Bij chronisch gebruik is de maximale dosering 2500 milligram per dag.”

Dat een hoge dosis paracetamol bij de ene persoon tot leverschade leidt en bij de ander niet, heeft verschillende oorzaken.

Kruidenmiddelen
Een ander gevaar voor de lever is het gebruik van kruidenmedicijnen. Het komt niet vaak voor, maar áls het misgaat, gaat het goed mis. In haar eigen ziekenhuis ziet Sandra Coenen steeds vaker patiënten bij wie de lever ermee gestopt is na het gebruik van een plantaardig voedingssupplement. “In 2018 hadden we een patiënt die leverfalen had ontwikkeld door een natuurlijk middel tegen overgangsklachten. Zij had zich aan de aanbevolen dosis gehouden. De enige oplossing was een levertransplantatie. Ook hebben we een patiënt behandeld die overmatig aloë vera-gel slikte en leverfalen kreeg.”

Dit soort oorzaken zijn geen dagelijkse kost, aldus Coenen, maar ze wil ermee aangeven dat supplementen niet per se onschadelijk zijn. “We moeten niet wegpoetsen dat middelen op plantaardige basis negatieve effecten kunnen hebben. De gevolgen van het gebruik van supplementen zijn in Nederland niet bekend, maar in de Verenigde Staten wordt 20 procent van de leverschade in verband gebracht met voedingssupplementen. In 2004 was dit nog maar 7 procent.”

Kunnen we het beste maar stoppen met kruidenmiddelen om onze lever gezond te houden? Coenen: “Ik ben zelf niet voor of tegen. Maar het motto ‘baat het niet, schaadt het niet’, gaat wat mij betreft niet op. Ook ogenschijnlijk onschuldige supplementen kunnen weken tot maanden na inname nog leiden tot leverschade. Hoe dat precies werkt, is onbekend. Maar dát er een verband kan zijn, daarvan zijn artsen wel overtuigd.”

Hepatitis-virussen
Leverschade kan ook ontstaan als gevolg van besmetting met een hepatitis-virus (A, B, C, D of E). Een op de tweehonderd Nederlanders is drager van zo’n hepatitisvirus, maar lang niet iedereen krijgt klachten.

Sinds een paar jaar bestaan er betere geneesmiddelen tegen hepatitis C. Deze vorm van hepatitis wordt overgedragen via bloedcontact, bijvoorbeeld door besmette injectienaalden of bloedtransfusies. Geschat wordt dat 28.000 mensen in Nederland dit virus bij zich dragen. Behandeling is volgens Coenen altijd verstandig, om daarmee levercirrose en leverkanker te voorkomen.

De nieuwe middelen tegen hepatitis C geven meer kans op genezing dan de oude. Ook hebben ze minder bijwerkingen. Coenen: “Als iemand met hepatitis C nog geen levercirrose heeft, is er met de nieuwe medicijnen bijna 100 procent kans op herstel. Heeft iemand wel al levercirrose, dan is die kans zo’n 80 tot 90 procent.”

Hepatitis B is een andere vorm die ernstige leverontsteking kan veroorzaken. Genezende medicijnen zijn hiervoor nog niet ontwikkeld. Tot nu toe is het alleen mogelijk het ziekteproces te vertragen. Type A en E gaan meestal vanzelf over en hepatitis D komt in Nederland niet voor.

DNA
En dan is er nog de invloed van het DNA, ons erfelijk materiaal. Zoals gezegd is de lever het orgaan dat medicijnen opruimt uit je lichaam. Dat gebeurt met behulp van verschillende typen leverenzymen die de geneesmiddelen in ‘stukjes’ knippen (en daardoor afbreken).

Het bijzondere is: van een bepaald type heeft de ene mens snelwerkende enzymen, de ander heeft traag werkende enzymen, en weer een ander heeft enzymen die nauwelijks vooruit te branden zijn. Dit staat geheel los van of je een gezonde lever hebt of niet. Het is een kwestie van genetische aanleg en is terug te vinden in je DNA.

Hoe een patiënt op een geneesmiddel reageert, hangt af van de activiteit van deze enzymen in de lever. Werkt een bepaald type enzym snel, dan is een medicijn in no time afgebroken. Sandra Coenen: “Je hebt dan misschien wel een dubbele dosis nodig om het medicijn goed te laten werken.” Heb je ‘slome’ enzymen, dan kun je een hele dag toe op een half tabletje. “Het afbreken van het geneesmiddel gaat dan heel langzaam, waardoor het middel erg effectief is. Maar het kan dan ook veel bijwerkingen geven”, aldus Coenen.

Om dit soort problemen bij medicijngebruik voor te zijn, maken apothekers steeds vaker een DNA-profiel van patiënten. Een beetje wangslijm of bloed is genoeg om de genen in beeld te krijgen die belangrijk zijn voor het bepalen van de juiste medicijndosis. “Zo’n DNA-profiel wordt bijvoorbeeld gemaakt bij chemotherapieën die misselijkheid als neveneffect hebben”, zegt Coenen. “Werkt bij een patiënt het leverenzym dat de chemo afbreekt langzaam, dan kies je een lagere dosis. Ook bij medicijnen voor psychiatrische ziekten kan informatie over het DNA nuttig zijn. Bijvoorbeeld als er een onverklaarbare bijwerking is. Of als een middel helemaal niets doet.”

Van tachtig medicijnen is bekend welke dosis geschikt is voor mensen met DNA-afwijkingen. Naar andere geneesmiddelen die beter werken bij een dosis ‘op maat’ is een groot Europees onderzoek gaande. Volgens sommige artsen en apothekers heeft over niet al te lange tijd elke Nederlander een ‘farmaco-genetisch paspoort’ ofwel DNA-pasje op zak.

Maar DNA is niet het enige om rekening mee te houden bij het bepalen van een medicijndosis, zeggen artsen. Ook gewicht, leefstijl, het gebruik van andere medicatie en zelfs afkomst hebben invloed op de werking. Hoe dan ook – we gaan er de komende tijd meer over horen.


Bron(nen): Plus Magazine
door Nicole Verbeek 01 feb., 2024
Wij groeien en zijn daarom op zoek naar een enthousiaste en commerciële diëtist, voedingscoach of lifestylecoach die in de omgeving woont van Uden. Wat ga je bij ons doen? Als coach begeleid je zelfstandig cliënten bij het behalen en behouden van hun streefgewicht volgens het concept van Body Slim. Dit doe je door middel van een koolhydraatarm en eiwitrijk dieet. Een belangrijk aspect van deze functie is dat je, onder andere d.m.v. persoonlijke coaching, een goede relatie met onze cliënten opbouwt. Aantal uren. De functie bestaat in eerste instantie uit circa 8 uur per week verdeeld over dinsdagavond en een ander dagdeel naar zelf in te delen, maar dit is nu vrijdagochtend. Naar verwachting zullen deze uren snel uitgebreid gaan worden. Welke competenties heb je bij ons nodig? Een afgeronde opleiding Voeding en Diëtetiek of gewichtsconsulente/voedingscoach is een pre. Sterke affiniteit met afvallen en koolhydraatarme voeding. Flexibel inzetbaar, bereid om buiten kantooruren te werken. Commercieel, zelfstandig, enthousiast en klantgericht. Goede sociale vaardigheden. Wij leiden jou intern op, dus opleiding is niet verplicht. Jouw enthousiasme om klanten te helpen en te motiveren is het belangrijkst! Word jij enthousiast van deze vacature? En ben jij de commerciële en vlotte coach waar wij naar op zoek zijn? Stuur dan gauw je CV, voorzien van foto en begeleidende brief naar Nicole Verbeek. Soort dienstverband: Fulltime, Onbepaalde tijd, ZZP Parttime uren: minimaal 8 per week Verwachte startdatum: 3-1-2022 Uurloon: € 15,00 - € 17,50 afhankelijk van ervaring
door Jacques Stoop 20 dec., 2021
Duik je in de winter het liefst onder een dekentje met een grote mok warme chocolademelk? Dat snappen we, maar wij dagen je uit om tóch de deur uit te gaan en een frisse neus te halen. Dit zijn zeven redenen waarom wandelen in de kou hartstikke gezond is. 1. Goed voor je hart en bloedvaten Als je in de winter een lange tijd achter elkaar zit, kun je het behoorlijk koud krijgen. Je herkent het gevoel vast wel van die ijskoude handen en voeten. Door een wandeling te maken, gaat je hartslag omhoog en gaat je bloed stromen. Dit zorgt ervoor dat je lichaamstemperatuur stijgt en die kou in je voeten als sneeuw voor de zon zal verdwijnen. 2. Goed voor de lijn We hoeven je natuurlijk niet te vertellen dat wandelen goed is tegen overgewicht. Wist je dat een uur stevig doorlopen bij gemiddeld 5 kilometer per uur kan zorgen voor de verbranding van maar liefst 240 kilocalorieën? Door dagelijks een wandeling van een uur te maken, kun je wel twaalf kilo per jaar kwijtraken. Daarbij kun je de kans op obesitas met 50 procent verlagen door dagelijks een uur te bewegen. 3. Goed voor je spieren en botten Ook in de winter schijnt de zon. Dit zijn de momenten waarop je het beste naar buiten kunt gaan. Zonlicht is namelijk een belangrijke bron van vitamine D . Deze vitamine helpt bij het versterken van je botten. Daarbij maakt wandelen de spieren en botten sterker, waardoor de kans op osteoporose of botontkalking verlaagd kan worden. 4. Goed tegen Alzheimer Wandelen is niet alleen goed voor je fysieke toestand, maar ook voor je mentale. Uit onderzoek blijkt dat regelmatig wandelen het risico op dementie en Alzheimer op latere leeftijd kan verminderen. 5. Goed tegen diabetes Een dagelijkse wandeling verkleint de kans op diabetes type 2 . Door elke dag 3500 stappen te zetten, kun je het risico op diabetes verlagen met maar liefst 29 procent. Ook als je al diabetes hebt, is wandelen heel goed voor het lichaam. Die conclusie werd getrokken door onderzoekers van het Radboudumc . 6. Goed voor de nachtrust Wandelen heeft een zeer positief effect op de nachtrust. Zo werkt de spijsvertering beter door beweging, waardoor je darmen ’s nachts rustiger zijn. Door vijf dagen per week een half uur stevig door te stappen, kunnen slechte slapers zo’n drie kwartier tot een uur extra slaap per nacht krijgen, schrijven Catelijne Elzes en Deborah Freriks in het boek Van dit boek ga je beter slapen (en je wordt er knapper van) . 7. Goed voor je humeur De kans op somberheid en depressie is tijdens de donkere dagen groter. Voldoende dag- en zonlicht zijn zeer essentieel om dit tegen te gaan. Daarom is het belangrijk om overdag een wandeling te maken, bijvoorbeeld tijdens de lunchpauze. Zo kan 30 minuten wandelen per dag de symptomen van depressie al met 36 procent verminderen. Let wel: met een eenmalige wandeling zullen deze voordelen weinig effectief zijn. Pas wanneer je regelmatig gaat wandelen, bijvoorbeeld wanneer je vijf dagen per week een half uurtje gaat lopen, zul je de positieve effecten merken. Je kunt er vandaag nog mee beginnen!
door Jacques Stoop 20 dec., 2021
Frituren maakt eten extra vet en je krijgt er nare frituurluchtjes van in huis. Met de airfryer frituur je ook, maar dan met hete lucht! Het resultaat: minder vet in je eten en je ruikt er niks van. Wat is nu het verschil tussen een airfryer en frituurpan? De frituurpan werkt met hete olie die het voedsel dichtschroeit en waarbij het voedsel ook aardig wat vet absorbeert. Door de hete olie krijgt het buitenste laagje een krokant korstje. Waar de frituurpan dus vet nodig heeft voor het gewenste resultaat, doet de airfryer dit geheel door de circulatie van hete lucht. Je hoeft geen vet toe te voegen, hooguit een heel klein beetje voor de smaak. Door de combinatie van heteluchtstroom en temperatuur, wordt het voedsel in de airfryer knapperig van buiten en gaar van binnen. Is friet uit de airfryer gezonder? Als je friet uit de frituurpan vergelijkt met friet uit de airfryer, dan is het verschil in vetpercentage heel groot. Friet uit de airfryer bevat tot 90 procent minder vet dan friet uit de gewone frituur. Nou is vet niet per se ongezond, maar frituurvet staat niet bekend om zijn gezondheidsvoordelen. Nee, liever halen we vet uit gezonde producten, zoals: avocado, vette vis en noten. Tip: gebruik ovenfriet. Ovenfriet is speciaal gemaakt om te bakken in de hete lucht en wordt krokanter dan gewone friet. De laatste tijd hoor je ook veel over de kankerverwekkende stof acrylamide die in friet ontstaat tijdens het frituren. Omdat deze stof zich vormt door hoge verhitting van de combinatie van bepaalde eiwitten en zetmeel die in de aardappel zitten, ontstaat dit ook bij bereiden in de airfryer. Het gehalte aan acrylamide beperk je door friet niet te bruin te bakken. Dit geldt voor friet uit de friteuse en ook voor friet uit de airfryer. Groentes bereiden in de airfryer Je kunt veel meer met de airfryer dan alleen patat bakken. Ook groentes kun je bereiden in de airfryer! Omdat je hierbij nauwelijks vet gebruikt is dit een gezonde en lekkere manier van groenten bereiden. Voor eventuele zwarte randjes die ontstaan hoef je ook niet bang te zijn, bij groenten zijn die niet schadelijk. Je kunt een variatie aan groentes in de airfryer doen, bijvoorbeeld ui, paprika en peultjes. Snijd de ui en paprika in kleine stukjes en halveer de peultjes. Dompel ze dan 5 minuten in water zodat de groentes helemaal onder staan. Het water wordt nu geabsorbeerd en hierdoor verbranden de groentes niet en behouden ze hun mooie kleur en lekkere bite. Maar je kunt ook plakken aubergine grillen of groentespiesjes (met courgette, paprika en champignons) roosteren. Laat de satéprikkers in dat geval van tevoren even weken in water. Wat kun je nog meer met de airfryer? Met een airfryer kun je grillen, bakken, poffen, frituren en roosteren. Wat dacht je van een omelet, een bananenbrood of een combinatiegerecht van kip met aardappeltjes? Het kan allemaal! Voor sommige gerechten zoals een omelet of bananenbrood heb je wel extra accessoires nodig zoals een bakvorm of een springvorm die in de airfryer past. Oliebollen uit de airfryer? Met het oog op de komende jaarwisseling is het misschien wel leuk om oliebollen te bereiden in de airfryer. Ook wat minder vet, want de oliebol kan in de airfryer geen vet opnemen. Je hebt hiervoor oliebollenbeslag nodig en slechts één eetlepel olie. Per keer kun je 4 oliebollen in de airfryer doen met de lepel olie. Je bakt ze in 10 minuten gaar en krokant. Uiteraard kun je ook kant-en-klare oliebollen kopen bij de oliebollenkraam en deze even opwarmen in de airfryer, maar die oliebollen zijn natuurlijk wel gewoon in vet bereid.
TOON OUDERE BERICHTEN
Share by: